പ്രവാചകൻ ﷺ സ്ഥിരമായി ചെയ്തിരുന്ന ദിക്റുകൾ

അല്ലാഹുവിനെ ഓർക്കുക (ദിക്റ്) ഒരു വിശ്വാസിയുടെ ഹൃദയത്തിന്‍റെ ശാന്തിയും ആത്മാവിന്‍റെ സമാധാനവും ആകുന്നു. ഖുർആൻ തന്നെ പറയുന്നു:

“അല്ലാഹുവിന്റെ സ്മരണയിലാണ് ഹൃദയങ്ങൾക്ക് ശാന്തി.”
(സൂറതുൽ റഅദ്: 28)

പ്രവാചകൻ മുഹമ്മദ് ﷺ തന്റെ ജീവിതത്തിലെ എല്ലാ ഘട്ടങ്ങളിലും ദിക്റിനെ വളരെ പ്രധാന്യമിട്ടിരുന്നു. ഭക്ഷണം കഴിക്കുമ്പോഴും, വീട്ടിൽ പ്രവേശിക്കുമ്പോഴും, പുറത്ത് പോകുമ്പോഴും, ഉറങ്ങുന്നതിനുമുമ്പും, എഴുന്നേൽക്കുമ്പോഴും, ദിവസവും രാത്രി മുഴുവൻ പ്രവാചകൻ ﷺ വിവിധ തരത്തിലുള്ള ദിക്റുകൾ സ്ഥിരമായി ചെയ്തിരുന്നു.

ഈ ലേഖനത്തിൽ, പ്രവാചകൻ ﷺ സ്ഥിരമായി ചെയ്തിരുന്ന പ്രധാന ദിക്റുകൾ (ഖുർആൻ, ഹദീസ് തെളിവുകളോടെ) വിശദീകരിക്കാം.

1. രാവിലെയും വൈകുന്നേരവും ചെയ്യുന്ന ദിക്റുകൾ

പ്രവാചകൻ ﷺ എല്ലാ രാവിലെയും വൈകുന്നേരവും അല്ലാഹുവിന്റെ സംരക്ഷണവും കരുണയും തേടി പ്രത്യേകം ദിക്റുകൾ പറഞ്ഞിരുന്നു.

• “ബിസ്മില്ലാഹില്ലദീ ലാ യദുറ് റു മഅസ്മിഹി ശയ്’ഉന്‍ ഫിൽ അർദി വലാ ഫിസ് സമാഇ, വ ഹുവസ്സമീഉൽ അലിയീം.”
  (അല്ലാഹുവിന്‍റെ നാമത്തിൽ, ആകാശത്തിലും ഭൂമിയിലും ഒന്നിനും ഹാനി വരുത്താൻ കഴിയില്ല. അവൻ കേൾക്കുന്നവനും അറിയുന്നവനുമാണ്.)

(അബൂദാവൂദ്, തിർമിദി)

ഈ ദിക്റ് രാവിലെ മൂന്നു പ്രാവശ്യം, വൈകുന്നേരം മൂന്നു പ്രാവശ്യം പറയുന്നത് പ്രവാചകൻ ﷺ പഠിപ്പിച്ചിരുന്നു.

2. ഭക്ഷണത്തിന് മുമ്പും ശേഷവും പറയുന്ന ദിക്റുകൾ

ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ തുടങ്ങുമ്പോൾ:

• “ബിസ്മില്ലാഹ്”
  (അല്ലാഹുവിന്‍റെ നാമത്തിൽ തുടങ്ങുന്നു.)

ഭക്ഷണം കഴിഞ്ഞതിന് ശേഷം:

• “അൽഹംദു ലില്ലാഹില്ലദീ അത്തഅമനാ വസഖാനാ വജഅലനാ മിനൽ മുസ്ലിമീൻ.”
  (ഞങ്ങളെ ഭക്ഷിപ്പിക്കുകയും കുടിപ്പിക്കുകയും മുസ്ലിംമാരാക്കുകയും ചെയ്ത അല്ലാഹുവിന് സ്തുതി.)

(അബൂദാവൂദ്, തിർമിദി)

3. വീട്ടിൽ പ്രവേശിക്കുമ്പോഴും പുറത്ത് പോകുമ്പോഴും

വീട്ടിൽ പ്രവേശിക്കുമ്പോൾ:

• “ബിസ്മില്ലാഹി വലജ്നാ, വ ബിസ്മില്ലാഹി ഖരാജ്നാ, വഅലല്ലാഹി റബ്ബിനാ തവക്കൽനാ.”
  (അല്ലാഹുവിന്റെ നാമത്തിൽ ഞങ്ങൾ വീട്ടിൽ കടക്കുന്നു, അല്ലാഹുവിന്റെ നാമത്തിൽ പുറത്തിറങ്ങുന്നു, ഞങ്ങളുടെ രക്ഷിതാവായ അല്ലാഹുവിന്മേൽ ഞങ്ങൾ ആശ്രയിക്കുന്നു.)

(അബൂദാവൂദ്)

വീട്ടിൽ നിന്ന് പുറത്ത് പോകുമ്പോൾ:

• “ബിസ്മില്ലാഹി, തവക്കൽതു ‘അലല്ലാഹി, വ ലാ ഹൗല വലാ ഖുവ്വത ഇല്ലാ ബില്ലാഹ്.”
  (അല്ലാഹുവിന്റെ നാമത്തിൽ, ഞാൻ അല്ലാഹുവിന്മേൽ ആശ്രയിക്കുന്നു. അല്ലാഹുവിനെ അല്ലാതെ ശക്തിയുമില്ല, ശക്തികേന്ദ്രവുമില്ല.)

(അബൂദാവൂദ്, തിർമിദി)

4. ഉറങ്ങുന്നതിന് മുമ്പ് ചെയ്യുന്ന ദിക്റുകൾ

പ്രവാചകൻ ﷺ ഉറങ്ങുന്നതിന് മുമ്പ് പ്രത്യേകമായ ചില ദിക്റുകൾ പഠിപ്പിച്ചിരുന്നു:

• ആയത്തുൽ കുർസീ (സൂറതുൽ ബഖറ: 255)
• സൂറത്തുൽ ഇഖ്‌ലാസ്, സൂറത്തുൽ ഫലഖ്, സൂറത്തുൽ നാസ് – ഓരോന്നും മൂന്നു പ്രാവശ്യം.

അതുപോലെ, കൈകളിൽ ఊതി മുഴുവൻ ശരീരത്തിലും തേക്കുകയും ചെയ്യും.

(ബുഖാരി, മുസ്ലിം)

5. രാവിലെ എഴുന്നേൽക്കുമ്പോൾ

പ്രവാചകൻ ﷺ രാവിലെ കണ്ണ് തുറന്ന ഉടനെ പറയുമായിരുന്നു:

• “അൽഹംദു ലില്ലാഹില്ലദീ അഹ്യാനാ ബഅ്ദ മാ അമാതനാ, വ ഇലൈഹിന്നുശൂർ.”
  (ഞങ്ങളെ മരണത്തിനുശേഷം വീണ്ടും ജീവനുള്ളവരാക്കുന്ന അല്ലാഹുവിന് സ്തുതി. അവന്റെ അടുക്കലാണ് വീണ്ടും എഴുന്നേൽപ്പിക്കപ്പെടുക.)

(ബുഖാരി)

6. ദുരിതസമയങ്ങളിൽ പ്രവാചകൻ ﷺ പറഞ്ഞിരുന്ന ദിക്റുകൾ

പ്രവാചകൻ ﷺ കഷ്ടസമയങ്ങളിൽ അല്ലാഹുവിനോട് പ്രാർത്ഥിച്ചു പറയുമായിരുന്നു:

• “ലാ ഇലാഹ ഇല്ലാ അന്ത, സുബ്ഹാനക, ഇന്നീ കുംതു മിനസ്സ്വാലിമീൻ.”
  (നിന്നെ അല്ലാതെ ആരാധനാർഹൻ ഇല്ല. നീ പവിത്രൻ. ഞാൻ തീർച്ചയായും തെറ്റുകാരിൽ ഒരാളാണ്.)

(ഖുർആൻ: സൂറത്തുൽ അൻബിയാ: 87 – നബി യൂനുസ് (AS) പറഞ്ഞ ദുആ)

7. രോഗിയായപ്പോൾ

രോഗം വന്നാൽ പ്രവാചകൻ ﷺ പറയുമായിരുന്നു:

• “അല്ലാഹുമ്മ റബ്ബന്നാസ്, അധ്ഹിബിൽ ബഅ്‌സ, ഇഷ്‌ഫി അന്തശ്ശാഫീ, ലാ ശിഫാഅ ഇല്ലാ ശിഫാഉക, ശിഫാഅന്‍ ലാ യൂഗാദിരു സഖമന്‍.”
  (അല്ലാഹുവേ, മനുഷ്യരുടെ രക്ഷിതാവേ, രോഗം നീക്കിക്കൊടുക്കണമേ. നീയാണ് സുഖം നൽകുന്നവൻ. നിന്നുടെ സുഖം ഒഴികെ മറ്റൊന്നുമില്ല. പൂർണ്ണമായ സുഖം നൽകണമേ.)

(ബുഖാരി, മുസ്ലിം)

8. പ്രത്യേക സാഹചര്യങ്ങളിൽ ചെയ്തിരുന്ന ചെറിയ ദിക്റുകൾ

• അഴുക്കുശാലയിൽ കടക്കുമ്പോൾ:
  • “അല്ലാഹുമ്മ ഇന്നീ അഅൂധു ബിക മിനൽ ഖുബ്സി വൽ ഖബായിസ്.”
• അഴുക്കുശാലയിൽ നിന്ന് പുറത്തുവരുമ്പോൾ:
  • “ഗുഫ്രാനക.”
• വസ്ത്രം ധരിക്കുമ്പോൾ:
  • “അൽഹംദു ലില്ലാഹില്ലദീ കാസാനീ ഹാദാ, വ രസഖനീഹി മിൻ ഗൈരി ഹൗലിന്ന് മിന്നീ വലാ ഖുവ്വഹ്.”

9. ഖുർആനിലെ ദിക്റുകൾ പ്രവാചകൻ ﷺ പതിവാക്കിയവ

ഖുർആനിൽ ധാരാളം ദിക്റുകളും ദുആകളും ഉണ്ട്. പ്രവാചകൻ ﷺ ഇവയെ ജീവിതത്തിൽ സ്ഥിരമായി ഉൾപ്പെടുത്തിയിരുന്നു.

ഉദാഹരണം:

• “റബ്ബനാ ആതിനാ ഫിദ്ദുന്യാ ഹസനതന്‍, വ ഫിൽ ആഖിറത്തി ഹസനതന്‍, വഖിനാ അഥാബന്നാര്‍.”
  (ഖുർആൻ: സൂറത്തുൽ ബഖറ: 201)

10. ദിക്റിന്റെ മഹത്വം പ്രവാചകൻ ﷺ പഠിപ്പിച്ചത്

• ദിക്റ് ചെയ്തവനും അല്ലാത്തവനും തമ്മിൽ ഉള്ള വ്യത്യാസം ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവനും മരിച്ചവനും തമ്മിൽ ഉള്ള വ്യത്യാസം പോലെ ആണെന്ന് പ്രവാചകൻ ﷺ പറഞ്ഞു.

(ബുഖാരി, മുസ്ലിം)

• പ്രവാചകൻ ﷺ പറഞ്ഞു:
  “നിങ്ങളുടെ നാവുകൾ എല്ലായ്പ്പോഴും അല്ലാഹുവിൻ്റെ സ്മരണയിൽ നനഞ്ഞിരിക്കട്ടെ.”

(തിർമിദി)

ഉപസംഹാരം

പ്രവാചകൻ മുഹമ്മദ് ﷺ ദിക്റിനെ ഒരു ചടങ്ങ് പോലെ ചെയ്തിരുന്നില്ല. അത് അവന്റെ ജീവിതത്തിന്റെ എല്ലാ ഭാഗത്തും നിറഞ്ഞുനിന്നിരുന്നു. ഭക്ഷണവും യാത്രയും ഉറക്കവും എഴുന്നേൽപ്പും – എല്ലായിടത്തും പ്രവാചകൻ ﷺ ദിക്റിലൂടെ അല്ലാഹുവിനോടുള്ള ബന്ധം ശക്തമാക്കി.

ഇന്നത്തെ ജീവിതത്തിലും ഈ ദിക്റുകൾ ഉൾപ്പെടുത്താൻ കഴിയുമെങ്കിൽ, അത് നമ്മുടെ ഹൃദയത്തിന് സമാധാനവും ജീവിതത്തിന് ബറക്കത്തും നൽകും.

“അല്ലാഹുവിനെ കൂടുതൽ ഓർക്കുന്ന പുരുഷന്മാരും സ്ത്രീകളും – അവർക്കായി അല്ലാഹു വലിയ പ്രതിഫലം ഒരുക്കിയിരിക്കുന്നു.”
(ഖുർആൻ: സൂറത്തുൽ അഹ്സാബ്: 35)

Sources:

• ഖുർആൻ (സൂറത്തുൽ ബഖറ, അൻബിയാ, റഅദ്, അഹ്സാബ് മുതലായവ)
• സഹീഹ് അൽ-ബുഖാരി
• സഹീഹ് മുസ്ലിം
• അബൂദാവൂദ്
• തിർമിദി